Bergmann'ın kuralı
Bergmann'ın kuralı ekocoğrafik bir ilkedir. Bu kurala göre, geniş bir alana yayılmış bir hayvan grubu içinde daha büyük olanlar daha soğuk ortamlarda, daha küçük olanlar ise daha sıcak bölgelerde bulunur.
Örneğin, ayılarda en büyük üye kutup ayısıdır ve en küçük üyeler subtropikal bölgelerde bulunur (panda). En büyük kaplan Sibirya kaplanıdır. Geç buzul çağının büyük memelileri genel olarak bugünkü torunlarından daha büyüktü.
Kural, adını 1847'de bu modeli tanımlayan on dokuzuncu yüzyıl Alman biyoloğu Carl Bergmann'dan almıştır, ancak bunu ilk fark eden o değildir. Bergmann'ın kuralı birçok memeli ve kuş için geçerli gibi görünmektedir, ancak istisnalar da vardır.
Başlangıçta türler açısından ifade edilmiş olsa da, bir tür içindeki popülasyonlar için de geçerli görünmektedir. Bergmann'ın kuralı çoğunlukla endoterm olan memeliler ve kuşlara uygulanmaktadır, ancak bazı araştırmacılar ektoterm türler üzerinde yapılan çalışmalarda da bu kurala ilişkin kanıtlar bulmuşlardır.
Bergmann kuralı, uzayda genel bir model olmasının yanı sıra, fosil kayıtlarından soyu tükenmiş popülasyonlarda da rapor edilmiştir. Özellikle, memelilerin tersine çevrilebilir cüceleşmesi Paleojen'de son derece sıcak ancak oldukça kısa iki dönemde gerçekleşmiştir.
Sorular ve Yanıtlar
S: Bergmann kuralı nedir?
C: Bergmann kuralı, geniş bir alana yayılmış bir gruptaki hayvanların daha soğuk ortamlarda daha büyük, daha sıcak bölgelerde ise daha küçük olma eğiliminde olduğunu belirten ekocoğrafik bir ilkedir.
S: Bergmann kuralını kim keşfetti?
C: Kural, adını 1847'de bu modeli tanımlayan on dokuzuncu yüzyıl Alman biyoloğu Carl Bergmann'dan almıştır, ancak bunu ilk fark eden o değildir.
S: Bergmann'ın kuralı sadece türler için mi yoksa popülasyonlar için de geçerli mi?
C: Başlangıçta türler açısından ifade edilmiş olsa da, Bergmann'ın kuralı bir tür içindeki popülasyonlar için de geçerli görünmektedir.
S: Bergmann'ın kuralı sadece memeliler ve kuşlar için mi geçerlidir?
C: Bergmann kuralı çoğunlukla endoterm olan memeliler ve kuşlar için geçerlidir, ancak bazı araştırmacılar ektoterm türler üzerinde yapılan çalışmalarda da bu kurala ilişkin kanıtlar bulmuşlardır.
S: Bergmann'ın kuralının istisnaları var mıdır?
C: Evet, birçok memeli ve kuş için geçerli gibi görünse de Bergmann kuralının istisnaları vardır.
S: Bergmann'ın kuralı sadece yaşayan hayvanlar için mi geçerlidir?
C: Hayır, Bergmann'ın kuralı fosil kayıtlarından soyu tükenmiş popülasyonlarda da rapor edilmiştir.
S: Geçmişte aşırı sıcak dönemlerde memelilerde cüceleşme olmuş mudur?
C: Evet, memelilerin tersine çevrilebilir cüceleşmesi Paleojen'deki iki aşırı sıcak ama kısa dönemde gerçekleşmiştir.
