Birleşik Devletler Anayasası'nın On Dokuzuncu Değişikliği
18 Ağustos 1920'de onaylanan Amerika Birleşik Devletleri Anayasası'nın Ondokuzuncu Değişikliği (Değişiklik XIX) Amerikalı kadınlara oy kullanma hakkı tanımıştır. Değişiklik, Amerika Birleşik Devletleri'nde kadınlar için on dokuzuncu yüzyılın ortalarında başlayan uzun bir mücadelenin sonunu işaret ediyordu. Kadınların oy hakkı olarak adlandırılan hareket, Amerika'da kadınlara bakış açısında radikal bir değişime işaret ediyordu. Anayasa yazıldığında, kadının kocasından ayrı bir yasal kimliğe sahip olmadığı kabul ediliyordu. Kadınların oy hakkı bu kavrama meydan okudu. On Dokuzuncu Değişiklik, Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi'nin daha önce verdiği Minor v. Happersett kararını bozdu. Mahkeme, Ondördüncü Değişiklik ile tüm Birleşik Devletler vatandaşları için garanti altına alınan oy kullanma hakkının kadınlar için geçerli olmadığına karar vermişti. Kadınlar vatandaştı ancak oy kullanma hakkına sahip değillerdi. Ondokuzuncu Değişiklik ilk olarak 1878 yılında Senatör Aaron A. Sargent tarafından Kongre'ye sunuldu. Değişikliği öngören tasarı önümüzdeki 40 yıl boyunca her yıl başarısızlıkla sonuçlandı. Nihayet 1919'da Kongre değişikliği onayladı ve onay için eyaletlere gönderdi. Bir yıl sonra Tennessee, değişikliğin Anayasa'ya eklenmesi için gereken son oyu verdi.
Metin
Birleşik Devletler vatandaşlarının oy kullanma hakkı, cinsiyet nedeniyle Birleşik Devletler veya herhangi bir Eyalet tarafından reddedilemez veya kısıtlanamaz.
Kongre bu maddeyi uygun yasalarla uygulama yetkisine sahip olacaktır.
Arka plan
Koloni Amerika'sında kadınların annelerinden öğrendikleri sabit toplumsal cinsiyet rolleri vardı. Büyürken bir kadın yasal olarak babasına bağlıydı. Evlendiğinde ise feme covert (Fransızca: evli kadın) oluyordu. Mülkiyeti ve yasal statüsü kocasına geçiyordu. Bu korumalı sınıf statüsünün amacı, kadınları siyaset de dahil olmak üzere erkeklerin uğraştığı kötülüklerden korumaktı. Ayrıca bu gelenek, kadınları profesyonel işlerden, yüksek öğrenimden, oy kullanmaktan, jüri üyeliğinden ve mahkemede tanıklık etmekten men etmek için de kullanıldı. Bekar kadınlar öğretmenlik ve hemşirelik gibi işlerle sınırlandırıldı.
1848'de kadınların oy hakkı hareketi ulusal düzeyde başladı. Seneca Falls, New York'ta kölelik karşıtları Elizabeth Cady Stanton ve Lucretia Mott tarafından düzenlenen bir kongrede kadınlara oy hakkı tanınması talep edildi. Susan B. Anthony, diğer aktivistlerle birlikte Mott ve Stanton'a katılarak oy hakkı talep eden örgütler kurdu. İlk örgütçülerin çoğu, yaklaşık 70 yıl sonra On Dokuzuncu Değişikliğin kabul edildiğini görecek kadar yaşayamadı.
Leser v. Garnett
On Dokuzuncu Değişiklik yasalaştığında, oy kullanma hakkının cinsiyet nedeniyle reddedilemeyeceğini garanti altına almıştır. Ancak bu, kadınların oy kullanmasına izin verilmesi ile aynı şey değildi. Yüksek Mahkeme'nin Leser v. Garnett (1922) davası, bunu amaçlamamış olsa da, bu hakkı tesis etti. Davacılar On Dokuzuncu Değişikliğe anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle itiraz etmişlerdir. İlk olarak, Maryland eyaletinin rızası olmadan seçmen sayısını arttırdığı için değişikliğin geçersiz olduğunu savundular. İkinci olarak, eyalet anayasalarında kadınların oy kullanma hakkını reddeden bazı eyaletlere dayanarak, bu eyaletlerin yasama meclislerinin değişikliği onaylama hakkına sahip olmadığını ileri sürdüler. Üçüncü argüman ise, değişikliği onaylayan son iki eyalet olan Tennessee ve Batı Virginia'nın kendi usul kurallarını ihlal etmeleriydi.
Mahkeme oybirliğiyle aldığı kararda her üç argümanı da reddetmiştir. İlk argüman geçersizdir çünkü ifadeler On Beşinci Değişiklik ile neredeyse aynıdır. Her ikisi de aynı kabul yöntemini kullanmıştır, dolayısıyla biri geçerli diğeri geçersiz olamaz. İkinci argüman, yani bazı eyalet yasama organlarının kendi anayasalarına dayanarak onaylama yetkisine sahip olmadıkları argümanı, federal Anayasa'da yapılan bir değişikliği onayladıkları ve bu nedenle federal bir işlev olduğu için reddedilmiştir. Mahkeme, Tennessee ve Batı Virginia'dan sonra kendi prosedürlerini izleyen iki eyaletin (Connecticut ve Vermont) değişikliği onaylamak için yeterli olacağı gerekçesiyle üçüncü argümanın tartışmalı olduğuna karar verdi. Ancak argümanın özüne değinen Mahkeme, Tennessee ve Batı Virginia Dışişleri Bakanlarının her birinin yasama organlarının onayını kabul ettiğini ve bu iki eyaletin onayının geçerli olduğunu belirtmiştir. Ondokuzuncu Değişiklik kadınlara oy kullanma hakkı veriyordu ancak Lesser bu hakkın eyalet anayasasının izin vermediği eyaletlerde bile kullanılabileceğini kesinleştirdi.
Sorular ve Yanıtlar
S: On Dokuzuncu Değişiklik ne yaptı?
C: On Dokuzuncu Değişiklik Amerikalı kadınlara oy kullanma hakkı verdi.
S: Ne zaman onaylandı?
C: 18 Ağustos 1920 tarihinde onaylandı.
S: On Dokuzuncu Değişiklikten önce ne vardı?
C: On Dokuzuncu Değişiklik, Amerika Birleşik Devletleri'nde kadınlar için on dokuzuncu yüzyılın ortalarında başlayan ve kadınların oy hakkı olarak bilinen uzun bir mücadelenin sonunu işaret ediyordu.
S: Bu hareket kadınlara ilişkin mevcut görüşlere nasıl meydan okudu?
C: Bu hareket, Anayasa yazıldığında kadının kocasından ayrı bir yasal kimliğe sahip olmadığının kabul edildiği anlayışa meydan okudu. Kadınların oy hakkı bu görüşü değiştirmeyi ve kadınlara yasalar önünde eşit haklar vermeyi amaçlıyordu.
S: Değişikliği Kongre'ye kim sundu?
C: Senatör Aaron A. Sargent 1878 yılında sundu.
S: 1919'da Kongre tarafından onaylanmadan önce kaç kez başarısızlıkla sonuçlanmıştı?
C: 1919'da Kongre tarafından onaylanmadan önce 40 yıl boyunca her yıl başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
S: Yüksek Mahkeme'nin hangi kararını iptal etti?
C:Ondokuzuncu Değişiklik, Amerika Birleşik Devletleri Yüksek Mahkemesi'nin daha önce Minor v. Happersett davasında verdiği ve Ondördüncü Değişiklik ile tüm Birleşik Devletler vatandaşları için garanti altına alınan oy kullanma hakkının kadınlar için geçerli olmadığına hükmeden kararını bozmuştur.