Hardy-Weinberg yasası
Hardy-Weinberg yasası, İngiliz matematikçi G.H. Hardy ve Alman doktor Wilhelm Weinberg tarafından bağımsız olarak geliştirilmiştir. Bu kavram Hardy-Weinberg dengesi, Hardy-Weinberg teoremi veya Hardy-Weinberg prensibi olarak da bilinir. Bazen Weinberg'in adı ilk sırada yer alır.
Bu yasa, popülasyon genetiğinin temelidir ve bugün hala öğrencilere öğretilmektedir. Herhangi bir popülasyondaki tüm genlerin alellerinin oranlarının bozulmadıkça (rahatsız edilmedikçe) aynı kalacağını belirtir. Bu, popülasyondaki tüm kromozomlar üzerindeki tüm lokuslar için geçerlidir. Olası pertürbasyonlar şunlardır:
♦ gen mutasyonu
♦ genetik sürüklenme ve akraba evliliği gibi rastgele etkilerin ortaya çıkabileceği küçük popülasyon boyutu. H/W popülasyonlarının sonsuz büyüklükte olduğu varsayılır.
♦ rastgele çiftleşme yerine asortatif çiftleşme. Aslında bu, popülasyonu küçük gruplara ayıracaktır, yukarıdaki maddeye bakınız.
incelenen nüfusun içine veya dışına göç.
Bir popülasyondaki alellerin sıklığındaki herhangi bir sistematik değişimin, bu nedenlerden bir veya daha fazlasının etkisinden kaynaklanması gerektiği sonucuna varılır. Elbette, Mendel kalıtımının tüm yönleri gibi, alellerin beklenen oranları da olasılıklardır. Bu nedenle standart hatalar gibi istatistiksel anlamlılık testleri geliştirilmiştir.
Tüm değişikliklerin pertürbasyonlardan kaynaklanması gerekmesine rağmen, tüm pertürbasyonlar değişikliklere yol açmaz. Klasik durum, heterozigot avantajı gibi dengeleyici seçilimdir: "Heterozis: bir lokustaki heterozigot, her iki homozigottan daha zindedir". Dengeleyici seçilim, Hardy-Weinberg oranlarına sahip bir denge popülasyonuna yol açar
Genelleme
Bu yasa, gen frekansları bilgisinden genotip frekanslarının tahmin edilmesine izin verir.
A ve a alelleri p ve q oranlarında ise, üç zigotik tip AA, Aa ve aa p2 : 2pq: q oranlarındadır.2
Böylece denklemler alel frekansları cinsinden yazılabilir ve fenotiplerin nasıl kalıtıldığına ilişkin hipotezler popülasyon verilerinden test edilebilir.
Sorular ve Yanıtlar
S: Hardy-Weinberg yasasını kim geliştirdi?
C: Hardy-Weinberg yasası, İngiliz matematikçi G.H. Hardy ve Alman doktor Wilhelm Weinberg tarafından bağımsız olarak geliştirilmiştir.
S: Hardy-Weinberg yasasının diğer adı nedir?
C: Bu kavram Hardy-Weinberg dengesi, Hardy-Weinberg teoremi veya Hardy-Weinberg prensibi olarak da bilinir.
S: Yasa neyi ifade eder?
C: Yasa, herhangi bir popülasyondaki tüm genlerin oranlarının bozulmadıkça (rahatsız edilmedikçe) aynı kalacağını belirtir. Bu, popülasyondaki tüm kromozomlar üzerindeki tüm lokuslar için geçerlidir.
S: Alel frekanslarını etkileyebilecek bazı olası pertürbasyonlar nelerdir?
C: Gen mutasyonu, doğal seçilim, genetik sürüklenme ve akraba evliliği gibi rastgele etkilerin ortaya çıkabileceği küçük popülasyon boyutu, rastgele çiftleşme yerine asortatif çiftleşme ve incelenen popülasyonun içine veya dışına göç olası pertürbasyonlardır.
S: Alel frekansındaki değişiklikler nasıl meydana gelir?
C: Bir popülasyondaki alellerin sıklığındaki herhangi bir sistematik değişiklik, bu nedenlerden bir veya daha fazlasının etkisine bağlı olmalıdır.
S: Dengeleyici seçilim, alel frekanslarında değişikliklere yol açan bir pertürbasyon örneği midir?
C: Hayır, heterozigot avantajı gibi dengeleyici seçilim, alel frekanslarında herhangi bir değişikliğe yol açmadan Hardy-Weinberg oranlarına sahip bir denge popülasyonuna yol açabilir.