Astım

Nedenler

Astımın kesin nedeni henüz bilinmemektedir. Birçok farklı nedenden kaynaklanabileceği düşünülmektedir:

Genetik: Bir kişinin genlerinde değişiklikler meydana geldiğinde (mutasyon olarak adlandırılır) bu değişiklikler çocuklarına aktarılır. Ebeveynlerden birinin veya her ikisinin genlerinde bu değişiklikler veya mutasyonlar olabilir ve çocuklarının bir kısmı veya tamamı bunlarla doğabilir, bu da onları miras aldıkları anlamına gelir. Bu mutasyonlar, bir kez meydana geldiklerinde, ailelerde bir nesilden diğerine geçer ve kalıcı mutasyonlardır, DNA'daki geni değiştirirler. Bu değişiklikler, bir kişinin astım gibi bazı hastalıklara yakalanma olasılığını artırabilir. Bazı hastalıklarda, bir kişinin o hastalığa yakalanmasına neden olabilecek tek bir gendeki değişiklik olabilirken, astımda bir kişinin astıma yakalanma olasılığını artırabilecek birçok farklı gendeki değişiklikler olabilir.

Epigenetik değişiklikler veya modifikasyonlar, bir kişinin genlerinin nasıl çalıştığını veya üç farklı şekilde (epigenetik mekanizmalar olarak adlandırılır) 'kendilerini nasıl ifade ettiklerini' etkileyen farklı türde değişikliklere neden olur, ancak DNA'daki geni değiştirmez. Bu epigenetik değişiklikler kalıtsal olabilir veya bir bebek hala annesinin içindeyken rahimde meydana gelebilir. Solunum yolu enfeksiyonu, kimyasallara veya ilaçlara maruz kalma, beslenme vb. gibi farklı nedenlerden dolayı çocuklukta da meydana gelebilir. Bu değişiklikler bir nesilden diğerine aktarılabilir ancak kalıcı değildir ve yalnızca bir veya iki nesil boyunca aktarılabilir. Epigenetik değişiklikler bir kişinin genlerinin nasıl çalıştığını etkilese de, bir kişinin genlerini kalıcı olarak değiştirmez. Epigenetik değişikliklerin bir kişinin astım gibi belirli hastalıklara yakalanma olasılığını da artırabileceğine inanılmaktadır.

Çevresel faktörler bir kişiyi etkileyen şeylerdir; bunlar sağlıklı ya da sağlıksız olabilir. Sağlıksız çevresel faktörler, çok fazla hava kirliliğinin olduğu bir bölgede yaşamak veya evde çok fazla böcek bulunan bir yerde yaşamak veya sigara dumanı etrafında olmak gibi şeylerdir.

Genlerinde astıma yakalanma olasılığını artıran genetik veya epigenik değişiklikler olan (genetik yatkınlık) bir kişinin hayatında, çok fazla toz akarı olan bir evde yaşamak gibi sağlıksız çevresel faktörler de varsa, astıma yakalanma olasılığı daha yüksektir.

Atopi

Atopi, bir kişinin doğuştan sahip olduğu bazı genlerde değişiklik olması durumudur (genetik miras). Bu genetik değişiklikler, vücutlarının bir tür antikor olan İmmünoglobulin E'yi (IgE) daha fazla üretmesini sağlar. Ayrıca kimyasallar, duman ve toz gibi şeylere (çevresel antijenler) karşı daha hassas olurlar. Bu aşırı duyarlılık, genlerinde bu değişikliklere sahip olmayan ve aşırı duyarlı veya alerjik olmayan insanlara göre çevredeki şeylere karşı daha duyarlı veya alerjik oldukları anlamına gelir.

Bu aşırı duyarlılık, vücutlarının belirli şekillerde tepki vermesine neden olur. Genellikle atopik olan bir kişide burnun arkasındaki burun kanallarını etkileyen alerjik rinit gelişir ve ayrıca deri döküntülerine ve atopik astıma neden olan atopik dermatite yakalanma olasılıkları daha yüksektir. Alerjik riniti olan kişilerin %40 kadarı aynı zamanda astım hastasıdır. Bu üç tıbbi sorun, alerjik rinit, atopik dermatit ve atopik astım, Atopik Triad olarak adlandırılır (triad, bir şeyden üç tane olduğunda ortaya çıkar). Atopik kişilerde gıda ve ilaç alerjileri, sokucu böcek aşırı duyarlılığı, kurdeşen (ürtiker), Quincke ödemi (anjiyoödem) ve kontakt dermatit gibi başka tıbbi sorunlar da olabilir.

Bir kişinin atopik olan bir ebeveyni varsa, o kişinin de atopik olma şansı vardır. Atopik olan iki ebeveyne sahiplerse, atopik olma şansları daha da artar.

Asetaminofen ve astım

Asetaminofen (Tylenol) ve astım arasında bir bağlantı olduğunu gösteren çalışmalar vardır. Örneğin, Uluslararası Çocuklukta Astım ve Alerji Çalışması ya da kısaca "Isaac çalışması" olarak adlandırılan çok büyük bir çalışmadan toplanan bilgilerin 2008 yılında yapılan bir analizi, yaşamlarının ilk yılında ateş için asetaminofen alan çocukların daha sonra astıma yakalanma riskinin %50 daha fazla olduğunu göstermiştir. Çocuklar ne kadar çok asetaminofen alırlarsa astıma yakalanma riskleri de o kadar yüksek oluyordu. Ayda bir kez asetaminofen alan çocukların astıma yakalanma riski üç kat artmıştır. Birçok ülkede astım oranlarındaki artış, asetaminofen içeren ilaçların satışındaki artışla paralellik göstermiştir. Daha önce Amerikan Doktorlar Koleji, Üçüncü Ulusal Sağlık ve Beslenme İnceleme Araştırması sonuçlarına dayanarak atopik olmayan astım ile asetaminofen kullanımı arasında bir bağlantı olduğunu bildirmiştir. Tüm doktorlar asetaminofen ve astım arasındaki bağlantıya ikna olmuş değil.

"Astımı olan veya astım riski taşıyan çocuklar asetaminofen kullanımından kaçınmalıdır." (McBride JT, 2011).

Bir kişinin astıma, ebeveynlerinden aldıkları genler (genetik), bazı genlerinin çalışma şeklindeki değişiklikler (epigenetik) ve yaşamlarındaki sağlıklı olmayan şeyler (sağlıksız veya olumsuz çevresel faktörler) dahil olmak üzere farklı nedenlerle yakalandığına inanılmaktadır.

Astım Türleri

Atopik astım

Atopik astım, astımın en yaygın görülen şeklidir.

Öksürük varyantlı astım

Öksürük varyantı astım, öksürüğün ana ve bazen tek belirti olduğu bir astım türüdür. Öksürük varyantı astım genellikle hırıltılı solunum veya nefes darlığına neden olmaz ve kuru, kaşıntılı, çoğunlukla üretken olmayan bir öksürüğe neden olur (bu, çok az balgam çıkarıldığı veya hiç çıkarılmadığı anlamına gelir). Öksürük varyant astımı olan kişilerin yaklaşık %30'unda tipik astım gelişecektir.

İşle ilgili astım

İşle ilgili astım, bir kişinin iş yerindeki ortamdaki tahriş edici maddelerin neden olduğu veya daha da kötüleştirdiği astım türleridir. İşe bağlı astıma neden olabilecek işler genellikle çok fazla dumanın olduğu veya kimyasalların kullanıldığı işlerdir. İşe bağlı astımın farklı türleri vardır (WRA):

1. Latanslı mesleki astım: Bu astım tipi, astım belirti ve semptomlarının çevresel irritanlara maruz kaldıktan bir süre sonra (latans) ortaya çıkmasıdır. Örneğin: John, Ocak ayının ilk haftasında kimyasalların kullanıldığı bir fabrikada çalışmaya başlar. Mart ayının sonunda astım belirti ve semptomları gelişmeye başlar. Ocak ayında işe başladığı andan Mart ayında astım belirti ve semptomlarının başladığı ana kadar geçen süre latans dönemidir.

2. İrritana Bağlı Astım (IIA), gecikme olmaksızın mesleki astımdır: bu, astım belirti ve semptomlarının çevresel tahriş edicilere maruz kaldıktan hemen sonra (gecikme olmaksızın) ortaya çıkabildiği bir astım türüdür. ör. Frank, temizlik yapmak için amonyak kullandığı bir kapıcı olarak yeni bir işe başlar. Amonyak şişesini açtıktan ve dumanı soluduktan sonra Frank nefes almakta zorlanmaya başlar, göğsü sıkışır ve astımın diğer belirti ve semptomlarını geliştirir.

3. Reaktif Hava Yolları Disfonksiyon Sendromu (RADS):

4. İşe bağlı astım: Bu, bir kişinin zaten astımı olduğu ve iş yerindeki çevresel tetikleyicilerin astımı daha da kötüleştirdiği durumdur.

Egzersize bağlı astım

Egzersize bağlı astım (EIA) - egzersize bağlı bronkospazm olarak da adlandırılır - egzersizin astım atağı için ana ve çoğu zaman tek tetikleyici olduğu astım vakalarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bir kişide zaten bir astım türü varsa veya atopik ise, EIA'ya yakalanma şansı daha yüksektir.

Gece astımı

Gece astımı: Geceleri kötüleşen (noktürnal) astım vakalarını tanımlamak için kullanılan terimdir.

Adet öncesi astım (PMA): Astım semptomlarının adet öncesi dönemde kötüleşmesidir. Bu durum kadın astım hastalarının %40'ını etkileyebilir. PMA tanısının konulabilmesi için adet döngülerinin zamanlaması, yaşanan astım semptomları ve en yüksek ekspiratuar akış hızı (PMA, adet öncesi dönemde PEF'in düşmesine neden olabilir) hakkında ayrıntılı bir geçmişe sahip olmak gerekir. Semptomların ve tepe ekspiratuar akış (PEF) hızlarının bir günlüğünü tutmak tanı koymada yardımcı olur.

Status asthmaticus

Status asthmaticus, astım atağının ilerledikçe kötüleştiği ve astım tedavisinde kullanılan ilaçların genellikle işe yaramadığı şiddetli bir astım şeklidir. Status asthmaticus ölümcül olabilir.

Bu, hava yollarının içini gösteren birincil bronşların (biri bronş, ikisi bronş) bir kesitidir. Bu bir posterior görünümdür, yani arkadan bakmak anlamına gelir.


Bu işçiler bir çelik fabrikasında fırını kontrol ediyorlar. Fırın duman, duman ve küçük parçacıklar yayıyor. Bunlar tahriş edicidir ve işle ilgili astıma neden olabilir veya tetikleyebilir.

Belirtiler ve semptomlar

Tıpta belirti ve semptomlar, tıbbi bir durumun kişinin vücudunu etkileme şeklidir. Bazen astımın belirti ve semptomları kişiyi çok fazla rahatsız etmeyecek kadar hafif olabilir. Diğer zamanlarda ise kişinin kendini çok hasta hissetmesine neden olabilecek kadar şiddetli olabilirler.

Astımı olan her kişide astımın tüm belirti ve semptomları her zaman görülmez. Bir kişi bir astım atağı sırasında bazı belirti ve semptomlara sahip olabilir ve başka bir astım atağı sırasında farklı semptomlara sahip olabilir. Astımı olan bazı kişiler astım atakları arasında hiçbir belirti göstermedikleri ve hiçbir astım semptomu yaşamadıkları uzun süreler geçirebilirken, diğerleri her gün atak sırasında daha şiddetli hale gelen belirti ve semptomların bir kısmına veya tamamına sahip olabilir. Bu aynı zamanda kişinin ne tür bir astıma sahip olduğuna ve hafif, orta veya ağır bir vakaya sahip olup olmadığına da bağlıdır.

Astımı olan bazı kişilerde sadece belirli zamanlarda belirti ve semptomlar görülebilir; örneğin egzersize bağlı astımı olan kişilerde egzersiz semptomları tetikler. Bazıları için astım belirti ve semptomları, genellikle insan rinovirüslerinin neden olduğu türden viral solunum yolu enfeksiyonları geçirdiklerinde tetiklenebilir veya daha da kötüleşebilir (şiddetlenebilir).

Astım atağının erken uyarı işaretleri, astımı olan bir kişinin atak geçirmeden önce sağlık durumunda meydana gelen fiziksel değişikliklerdir. Bir kişi erken uyarı işaretlerini bilerek astım krizi geçirmemek ya da geçirirse daha da kötüleşmesini önlemek için adımlar atabilir.

Erken uyarı işaretleri

Astımın erken uyarı işaretleri şunları içerebilir:

• Özellikle geceleri çok fazla öksürme
• Kolayca nefesinizi kaybetmek
• Nefes darlığı: Kişinin derin nefes alamaması, yani ciğerlerini tamamen hava ile dolduramamasıdır. Sadece kısa, sığ nefesler alabilirler, bu da ciğerlerine yeterince hava verir. Bir kişide nefes darlığı olduğunda göğüste sıkışma hissi de olabilir.
• Egzersiz sırasında kolayca yorulmak ve halsiz hissetmek ve egzersizden sonra hırıltılı solunum veya öksürük
• Hapşırma, burun akıntısı veya tıkanıklığı, öksürük, boğaz ağrısı ve baş ağrısı gibi soğuk algınlığı veya alerji belirtilerinin ortaya çıktığını hissetmek

Tetikleyiciler

Tetikleyici faktör veya kısaca tetikleyici, halihazırda tıbbi bir rahatsızlığı olan bir kişide bu rahatsızlığın belirti ve semptomlarının başlamasına neden olan bir şeydir. Astım için yaygın tetikleyiciler şunlardır:

• Tütün dumanı: Kişinin kendisinin sigara içmesi gerekmez, pasif içicilik astım krizini tetikleyebilir. İkinci el duman, bir başkasının içtiği yanan bir sigara, puro veya piponun ucundan çıkan duman veya soluduğu (nefes verdiği) dumandır.
• Evcil hayvanlar: hayvanlar alerjen olan protein adı verilen kimyasallar yayar; insanlar bunlara alerjik olabilir. Bu alerjenler tahriş edici olarak hareket edebilir ve kişinin astımını daha da kötüleştirebilir ve bir astım krizini tetikleyebilir. Proteinler, hayvanların (ve insanların) döktüğü ölü deri parçaları olan evcil hayvan tüylerinde bulunur. Ayrıca idrarlarında, dışkılarında, tükürüklerinde ve deride yağ bezleri adı verilen bezler tarafından yapılan sebumda da bulunurlar. Sebum saçı ve cildi yağlı yapan şeydir. Kepek, idrar, dışkı, tükürük ve sebum kuruduğunda proteinleri havaya karışabilir ve solunabilir. İnsanların alerjik olabileceği bazı evcil hayvan türleri şunlardır: köpekler, kediler, gerbiller, hamsterlar, kobaylar ve evcil kuşlar.
• Böcekler: Evlerin içinde bulunabilecek farklı böcek türleri astım ataklarını tetikleyebilir. Evcil hayvanlarla aynı şekilde astım semptomlarını tetikleyebilirler; yaydıkları proteinler alerjendir ve havada asılı kalırlar. Astımı tetikleyebilecek en yaygın böceklerden bazıları toz akarları, hamamböcekleri ve ayrıca tahtakuruları ve pirelerdir. Bir evi istila edebilecek Firavun karıncaları gibi diğer birçok tür de alerjen kaynağı olabilir.
• Mantar sporları (küf): mantarlar havaya sporlar bırakarak ürerler, sporlar büyümek için iyi bir yere düşerse yeni bir mantar başlar. Bu sporları solumak astımı tetikleyebilir. Hem dış hem de iç ortamlarda bulunan en yaygın mantar sporu türlerinden biri aspergillus olarak bilinen bir gruptan (cins) gelmektedir.
• Öfke, stres ve hatta kahkaha gibi güçlü duygular astım semptomlarını kötüleştirebilir.
• Dış ortam hava kirliliği, trafiğin yoğun olduğu bölgelerdeki araba ve kamyon dumanları ile fabrika ve rafinerilerin yakınındaki havadaki kimyasallar gibi birçok kaynaktan gelebilir.
• Hava durumu: Hava durumundaki değişiklikler astım krizini tetikleyebilir. Sadece soğuk hava değil, hava sıcaklığındaki değişiklikler de bir atağı tetikleyebilir. Bir kişi soğukta dışarıda dururken sıcak bir eve girerse, ani değişiklik bronkospazma neden olabilir. Ani nem değişiklikleri de bir rol oynar.

Astım tetikleyicileriyle başa çıkmanın en iyi yolu, bunların ne olduğunu öğrenmek ve mümkünse bunlardan kaçınmak, tamamen kaçınılamıyorsa da kişinin davranışlarını bunlarla başa çıkacak şekilde ayarlamasıdır. Örnek: soğuk bir kış gününde sıcak bir evin kapısına kadar koşmak ve hemen içeri girmek; ani sıcaklık değişimi bir atağa neden olabilir ve bu önlenebilirdi. Genel olarak ama özellikle astım gibi tıbbi bir rahatsızlıkta, kişinin çevresinin ve hem içeride hem de dışarıda içinde ne olduğunun farkında olması gerekir. Astım çoğu zaman alerjenler tarafından tetiklenir. Büyük bir alerjen kaynağı da halılardır. Halıyı tamamen karo zeminle değiştirmek alerjenler için iyi bir ortam yaratma olasılığını azaltır ve temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi daha kolaydır.

Bunlar, bir kişinin astımını daha da kötüleştirebilecek ve bir astım krizini tetikleyebilecek şeylerden bazılarıdır.

Astım atağı

Astım atağı, kişinin astım belirtilerinin çok az olduğu veya hiç olmadığı bir dönemden sonra, genellikle bir veya daha fazla tetikleyiciye maruz kalması nedeniyle astımının aniden kötüleşmesidir. Astım atağı gerçekleştiğinde, solunum yollarının içindeki doku iltihap nedeniyle şişer - bu, vücudun kendisini mikroplar ve tahriş edici maddeler gibi zararlı şeylerden korumaya çalışmasıdır. Dokular şiştiğinde hava yolundaki açıklık (lümen olarak adlandırılır) çok daralır.

Bronşların ve bronşiyollerin etrafındaki düz kaslar (vücutta kolda olduğu gibi istemli olarak kasılmayan kaslar) spazm geçirmeye veya kasılmaya başlar, bu da hava yolundaki açıklığı daha da daraltır. Buna bronkospazm denir.

Hava yollarının iç yüzeyinde submukozal bezler olarak adlandırılan bezler ve bunların üzerinde, hava yolundaki açıklığa daha yakın olan ve kadeh hücreleri olarak adlandırılan hücreler bulunur - çünkü bunlar bir tür fincan olan kadeh şeklindedir. Submukozal bezler ve goblet hücreleri, hava yollarının içini korumaya yardımcı olan mukus üretir. Sağlıklı akciğerlerin hava yollarındaki mukus, toz partikülleri ve polen gibi tahriş edici maddeleri hapseden ince bir tabakadır, böylece hava yollarına zarar vermezler ve hava keselerine (alveoller) girmelerini önlerler.

Hava yolunu kaplayan ve kirpik adı verilen küçük tüyler vardır. Kirpikler küçük bir kamçı gibi ileri geri sallanır ve mukozayı ve sıkışmış partikülleri solunum yollarından "yutağa" doğru itmeye yardımcı olur. Buradan mukoza ve alt solunum yollarındaki sıkışmış partiküller öksürülerek çıkarılabilir (buna balgam denir).

Astım atağı sırasında submukozal bezler ve goblet hücreleri normalden çok daha fazla mukus üretmeye başlar ve mukus da normalden daha kalındır. Bu durum, kirpiklerin işlerini yapmasını ve mukozayı hava yollarından dışarı çıkarmasını çok zorlaştırır. Yani şimdi çok fazla mukus üretiliyor ve kirpikler tarafından yeterince yukarı çekilemiyor. Enflamasyonun neden olduğu doku şişmesi ve bronkospazmların neden olduğu daralma nedeniyle hava yolları zaten düzgün nefes almak için çok dardır, bu nedenle ekstra mukus hava yolunu daha da tıkar. Bu da nefes almayı çok zorlaştırır. Ölümcül astım ataklarında hava yolları o kadar daralabilir ve/veya mukoza ile tıkanabilir ki hiç hava geçemez.

Astım krizinde olduğu gibi nefes alma güçlüğünün öğrenilmesi gereken başka belirtileri de vardır ve bunları bilmek, konuşamayan birinin nefes alma sorunu yaşayıp yaşamadığını anlamaya yardımcı olabilir. Birine nefes alma sorunu yaşadığını söyleyemeyebilecek kişiler arasında bebekler ve küçük çocuklar yer alır.

Astımın diğer belirtilerinden bazıları şunlardır:

Göğüs ve boyun retraksiyonları; normalde nefes alırken çok fazla kullanılmayan göğüs ve boyun kaslarının daha fazla hava almaya çalışırken kasılmaya başlamasına neden olur. Geri çekilmeler, astım atağı nedeniyle normal nefes almada yaşanan zorluk nedeniyle vücudun yeterli havayı nasıl almaya çalıştığını gösterir. Bu geri çekilmeler göğüs duvarı derisinin, boyun derisinin ve göğüs kemiğinin (sternum) nefes alırken içeri doğru hareket etmesine neden olur. Hangi kasların kasılmaya başladığına bağlı olarak farklı geri çekilme türleri vardır ve bu, bir kişinin atak sırasında nefes almakta ne kadar zorluk çektiğine bağlıdır.

Burun genişlemesi, nefes alma sırasında burun deliklerinin normalden daha fazla açılmasıdır. Genellikle kişinin nefes almakta zorlandığının bir işaretidir.

Mavi dudaklar ve parmak uçları: Soluduğumuz havada bulunan oksijen, kanın kırmızı renge sahip olmasını sağlayan şeydir. Oksijensiz kan mavi renktedir. Oksijen vücuda solunum yollarının sonunda bulunan hava keseciklerinden (alveoller) girer. Astım krizi sırasında vücudun yeterli oksijen alması zordur çünkü yeterli hava almak zordur. İçinde oksijen bulunan daha az hava hava keseciklerine ve kana ulaştığından, daha az kırmızı kan (içinde oksijen bulunan kan) ve daha fazla mavi kan (içinde oksijen bulunmayan kan) olur. Dudakların ve tırnakların altındaki mavi renk, deri altındaki küçük kan damarlarında görülebilen mavi kandan kaynaklanmaktadır. Vücut oksijensiz kaldıkça vücudun daha fazla kısmı maviye dönmeye başlar. Vücudun bazı bölümleri oksijen eksikliği nedeniyle maviye döndüğünde buna siyanoz denir.

Terleme : Özellikle alında terleme fark edilebilir, ancak cilt sıcak hissetmez, dokunulduğunda serin ve nemli hissedilebilir.

Hızlı nefes alıp verme (taşipne); normalden çok daha hızlı nefes alıp verme.

Hızlı kalp atışı: (taşikardi): kalp normalden çok daha hızlı atmaya başlar.

Bunlar, solunum yollarının içini kaplayan ve kirpik adı verilen küçük tüylerdir.


İnterkostal retraksiyonlar Kaburgalar arasındaki deri, interkostal kaslar (kaburgalar arasında bulunur) normalden daha fazla kasıldığı için 'emilmiş' görünür. Bu, nefes alma zorluğu nedeniyle vücudun daha fazla hava almasına yardımcı olma çabasıdır. İnterkostal retraksiyonlar solunum güçlüğünün bir işaretidir ve kötüleşen astımın veya astım krizinin olası bir işaretidir.

Teşhis

Astım teşhisi kişinin sağlık durumuna göre konur:

• Tıbbi geçmiş; astımın hangi belirti ve semptomlarını yaşadıkları gibi bilgiler
• Aile tıbbi geçmişi; akrabalarında astım veya atopik olanlarda olduğu gibi ilgili durumlar var mı?
• Fiziksel muayene ve testler

Tanı Testleri

Bir kişide astım olup olmadığını söyleyebilecek spesifik bir test yoktur, ancak sonuçlar tıbbi ve aile öyküsü ve fiziksel muayene ile birlikte değerlendirildiğinde tanıya yardımcı olabilecek testler vardır

• Akciğer fonksiyon testleri [Pulmoner fonksiyon testleri (PFTs)]
• Spirometri; akciğerlerin ne kadar hava alabildiğini ve ne kadar hava verebildiğini ve bir kişinin ne kadar hızlı nefes alabildiğini ölçer.
• Bronkoprovokasyon testi; bu testte hava yolları (bronşlar ve bronşiyoller) bronkospazm geçirmeleri (hava yollarının daralması) için provoke edilir (bir şey yapmaya çalışmak ve yapmak) bu ne kadar hassas olduklarını görmek içindir. Bronkospazmı tetiklemek için yapılan şeylerden bazıları kişiye egzersiz yaptırmak, gittikçe soğuyan soğuk hava solumak veya metakolin adı verilen özel bir kimyasal solumaktır. Bronkoprovokasyon sonuçları spirometri kullanılarak kontrol edilir.

Ayırıcı tanılar

Ayırıcı tanılar, aynı semptomlara neden olabilecek farklı tıbbi bozukluklardır. Bir doktor kesin bir teşhis koymadan önce, yani soruna hangi tıbbi rahatsızlığın neden olduğundan emin olmadan önce, başka hangi tıbbi rahatsızlıkların aynı veya neredeyse aynı semptomlara sahip olduğunu düşünür ve bunlardan biri olmadığından emin olur.

Astımın ayırıcı tanıları şunları içerir:

• Bronşektazi
• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)

Bir çocuk, bir kişinin nefes alıp verirken akciğerlerindeki havanın ne kadar iyi dışarı çıktığını ("pik ekspiratuar akış" veya "PEF") ölçen pik akış ölçer (PFM) kullanmaktadır.

Hava yolunun yeniden modellenmesi

Hava yollarının yeniden şekillenmesi, hava yollarının çalışma şeklini de etkileyen kalıcı fiziksel değişikliklerin meydana gelmesidir. Bu durum uzun süreli kronik astımdan sonra meydana gelebilir. Hava yollarında iltihaplanma, hasar ve onarım döngülerinden sonra hava yollarında kalıcı yeniden şekillenme meydana gelebilir. Bu, hava yolunun fiziksel yapısının değiştiği zamandır. Bu, kalıcı hava yolu daralmasına (her zaman normalden daha dardır ve astım atağı sırasında daha da daralır), bronkospazmların daha kolay tetiklenmesine (bronşiyal aşırı duyarlılık), hava yolu ödemine (hava yolunda sıvı) ve mukus hipersekresyonuna (çok fazla mukus yapılır) ve hava yolu çevresinde fibrozis adı verilen kolajen birikmesine neden olur. Hava yolu yeniden şekillenmesi altı yaşından küçük çocuklarda gözlemlenmiştir.

Astımın düzgün bir şekilde yönetilmemesi hava yolunun yeniden şekillenmesine yol açabilir ve bu da astım krizinden ölme riskini artırabilir. Kötü astım yönetimine neden olan başlıca sorunlardan biri astım inhalerinin doğru kullanılmamasıdır. Yanlış inhaler kullanımının ana nedenlerinden biri, astım hastasının uygun talimat almaması nedeniyle inhaler kullanımı konusunda doğru bilgiye sahip olmamasıdır.

Goblet hücre ve submukozal bez hiperplazisi: Hava yolu yeniden şekillenmesinde meydana gelebilecek fiziksel değişiklikler arasında goblet hücre hiperplazisi ve submukozal bez hiperplazisi yer alır. Submukozal bezler ve goblet hücreleri, toz ve polen gibi zararlı partikülleri tutarak hava yollarını korumaya yardımcı olan mukus üretir. Mukoza normalde hava yollarını kaplayan ince bir tabakadır. Mukoza ve yakaladığı partiküller, hava yolunun iç kısmında bulunan ve silya adı verilen ileri geri hareket eden küçük (mikroskobik) tüyler tarafından yutağa getirilir.

Astım atağı sırasında submukozal bezler ve goblet hücreleri çok fazla mukoza üretir ve normalden daha kalındır, bu da silyaların mukozayı yukarı çıkarmasını zorlaştırır. Hava yolu yeniden şekillenirken vücut normalden çok daha fazla submukozal bez ve goblet hücresi üretebilir, bu da daha fazla mukus üretildiği anlamına gelir. Kirpiklerin yukarı çıkarması için çok fazla mukus olabilir ve hava yolu tıkanabilir. Bu, hava yolu yeniden şekillenmesi olan kişilerin genellikle daha şiddetli astıma sahip olmalarının nedenlerinden biridir. Ölümcül vakalarda hava yolu tamamen tıkanarak asfiksiye neden olabilir.

Hava Yolu Rekonstrüksiyon Yöntemleri

Düzenli Emzirme seanslarının hava yolu rekonstrüksiyonu için kanıtlanmış bir faydası vardır. Önceki çalışmalar emzirme ile astım riski arasında benzer bir etki olduğunu göstermiş olsa da, bu araştırma emzirme süresi ile hırıltılı solunum ataklarının sayısı arasında bir bağlantı olduğunu gösteren ilk araştırmadır. Ayrıca bu çalışma, çocukların daha kısa süre emzirilmesi ya da sadece anne sütüyle beslenmemesi durumunda astımla ilgili ilk belirtilerin daha erken yaşlarda ortaya çıktığına dair kanıtlar bulmuştur. Çalışma, bunun sıvının besinsel faydasından değil, hava geçişinin düz kaslarını genişleten akciğer üzerindeki çekimden kaynaklandığını göstermektedir. Bu çalışmada kuru emzirmenin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde hava yolu sağlığını güçlendirmek için daha faydalı olduğu kanıtlanmıştır. Hava yollarını genişletmek onları ve akciğerleri güçlendirecektir.

Goblet hücre hiperplazisi Hava yolunun yeniden şekillenmesi, vücudun normalden daha fazla mukoza yapan goblet hücresi üretmesine neden olabilir. Normalden daha fazla goblet hücresi normalden daha fazla mukoza anlamına gelir.

Tedavi

Astım çoğunlukla tetikleyicilerle temastan kaçınılarak ve bazı ilaçlar kullanılarak kontrol altına alınabilir. Astım hastalarının çoğu yanlarında özel ilaçlar taşırlar. Bunlara inhaler denir. İnhalerin içindeki ilaç akciğerlere giden tüpleri açar. İnhaler genellikle bir astım atağını önlemek veya halihazırda gerçekleşmekte olan bir atağı durdurmak için kullanılır.

Kurtarıcı ilaç - Kurtarıcı ilaç, bir kişinin astım krizi geçirdiğini düşünmesi durumunda kullanılan bir inhalerdir ("puffer").

Kontrol edici ilaç - Kontrol edici ilaç, astım ataklarını önlemek için her gün alınan hap veya inhaler şeklindeki bir ilaçtır.

Hastanede yaygın tedavi

Hastanelerin, normal tedaviler işe yaramadığında acil durumlarda kullanabilecekleri başka seçenekleri de vardır:

• Oksijen
• Astım spreyi gibi etki eden ancak çok daha güçlü olan bazı ilaçlar
• Serum yoluyla (intravenöz) verilebilen bazı ilaçlar.
• Steroidler
• Solunum yardımcıları (tüpler ve çok ağır vakalarda valfler dahil)

Geleneksel Olmayan Tedaviler / Evde Çözümler

• Sıcak buhar banyoları genellikle astımla ilişkili burun tıkanıklığını ve hava yolu tahrişini hafifletmeye yardımcı olmak için kullanılmıştır.
• Omega-3 yağ asitleri genellikle kalp hastalıklarını önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olmak için doğal bir ilaç olarak kullanılır. Bazı araştırmalar omega-3'lerin hava yolu iltihabını azaltmaya ve akciğer fonksiyonunu artırmaya da yardımcı olabileceğini öne sürse de
• Buteyko Nefes Tekniği, sığ nefes alma yoluyla kandaki karbondioksit seviyesini yükseltmenin astımlı kişilere yardımcı olabileceği önermesine dayanmaktadır. Karbondioksitin hava yollarındaki düz kasları genişlettiğine inanılmaktadır.
• Sıcak içeceklerin nefes yollarını açtığı bilinmektedir, tahriş olmuş astım semptomları için hava yollarını açtığı söylenmiştir. Bu yöntemin geçici bir rahatlama sağladığı söylenmiştir.
• Yüksek elma tüketimi astıma karşı koruma sağlayabilir. Çocukluk çağında günlük meyve ve sebze alımı astım riskini azaltmıştır.
• Emzirmenin veya emzirmenin ergenlik ve yetişkinlik dönemlerine yansımasının hava yolu sağlığını güçlendirdiği ve desteklediği kanıtlanmıştır. Akciğer üzerindeki çekmeden kaynaklanan gerginlik, hava yollarının düz kaslarını genişletecektir. Düzenli olarak yapılan uzun süreli terapötik seansların hava yolu işlevini önemli ölçüde iyileştirdiği ve astım komplikasyonlarını azalttığı gösterilmiştir.

Astım krizini kötüleştirebilecek ilaçlar

Astımı kötüleştiren veya böyle bir atağı tetikleyebilen bazı ilaç türleri vardır. Bazı ilaç türleri yalnızca çok özel durumlarda kullanılmalıdır. Bu ilaçlardan bazıları şunlardır:

• Non-steroidal anti-enflamatuar ilaçlar veya kısaca 'NSAID'. Aspirin bir NSAİİ'dir ve bazı kişilerin buna alerjisi vardır veya daha önce kullanmış olsalar bile alerjik olma riskleri daha yüksek olabilir.
• Beta blokerler kalp sorunlarını tedavi etmek için kullanılan bir tür ilaçtır, ancak astımı olan kişiler tarafından alınmamalıdır.
• Asetaminofen, sadece astıma neden olmakla kalmayıp aynı zamanda astımı olan kişilerde astımı daha da kötüleştirebileceğine inanılan bir başka ilaçtır. Asetaminofen bir analjezik, bir ağrı kesicidir. Ağrı kesici özelliği nedeniyle Asetaminofen genellikle diğer ilaçlara eklenir. Reçetesiz satılan ilaçlar da dahil olmak üzere her türlü ilaç alınırken etiketler mutlaka okunmalıdır.
• ACE İnhibitörleri; genellikle yüksek tansiyon ve kalp hastalıklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaç türüdür. Genellikle astımı kötüleştirmezler, ancak nadir durumlarda, özellikle ACE İnhibitörlerinin alındığı ilk birkaç hafta içinde, hava yolu tıkanıklığı ve öksürük gibi bazı astım belirti ve semptomlarına neden olabilirler.
• Uyku hapları ve trenquilizers; genellikle astımı olan kişiler tarafından alınmamalıdır.

Komorbid astım, depresyon ve/veya anksiyetenin yönetilmesi

Depresyon ve anksiyete astım üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Astımla birlikte görülen anksiyete, semptomların benzerliği ve astımın algılanması ve tedavisine müdahale etmesi nedeniyle özellikle kafa karıştırıcıdır. Avustralya Ulusal Astım Konseyi, komorbid psikolojik semptomlar için tedavi önermektedir. Bilişsel Davranış Terapisi (BDT) anksiyete ve depresyon için önerilen bir tedavidir. Astım için tıbbi tedaviyle birlikte ve tıbbi ekibinizle yakın irtibat halinde uygulanan bir BDT programının anksiyeteyi, astımı ve yaşam kalitesini iyileştirebileceğini gösteren geçici araştırma kanıtları vardır. Komorbid astım, anksiyete veya depresyon için BDT uygulamak isteyen klinisyenler, güvenli ve etkili müdahaleye ilişkin rehberlik için bu araştırmaya başvurmalı ve bu araştırmayı incelemelidir.

Astım için Küresel Girişim

1993'te başlatılan Astım için Küresel Girişim (GINA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) ve Ulusal Kalp, Akciğer ve Kan Enstitüsü arasındaki ortak bir çabadır. Amaçları arasında; astım konusunda kamu bilincini artırmak, dünya çapında artan astım prevalansının nedenlerinin araştırılmasını teşvik etmek, astım ve çevresel faktörler arasındaki bağlantıların araştırılmasını teşvik etmek, astım yönetimi uygulamalarının etkinliğini artırmak, astımla ilişkili mortalite ve morbidite oranlarını azaltmak ve astım tedavilerini daha kolay ulaşılabilir hale getirmek yer almaktadır.

GINA'nın bu amaçları yerine getirme yollarından biri, astımın yönetimine ilişkin, dünya çapındaki en son literatürün sistematik olarak gözden geçirilmesine dayanan tıbbi kılavuzlar üretmektir. Bu kılavuzlara GINA web sitesinden tüm hastalar ve klinisyenler ücretsiz olarak ulaşabilir. GINA ana raporu her yıl güncellenmekte ve astım yönetimi stratejilerindeki değişiklikleri vurgulayarak gelişen en iyi uygulamaları yansıtmayı amaçlamaktadır.

GINA 1998 yılında 'Dünya Astım Günü'nü oluşturmuş ve ilk etkinlik İspanya'nın Barselona kentinde düzenlenmiştir. Her yıl Mayıs ayının ilk Salı günü düzenlenmekte ve 35'ten fazla ülkenin katılımını içermektedir.

Medya oynatın Birçok kişi inhalerlerini doğru şekilde kullanmaz Bu video, ara parça olmadan kullanıldığında ölçülü doz inhalerin doğru kullanım şeklini göstermektedir.

Komorbiditeler

Genellikle, bir tıbbi soruna sahip olmak, bir kişinin bir veya daha fazla başka tıbbi veya psikiyatrik soruna da sahip olma olasılığını artırır. Bu diğer bozukluklar "komorbid sorunlar" veya "komorbiditeler" olarak adlandırılır. Astımla ilişkili çeşitli komorbid tıbbi ve psikiyatrik durumlar vardır.

Solunum bozuklukları

• Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
• Solunum yolu enfeksiyonları
• Kronik sinüzit
• Rinit: alerjik (atopik), alerjik olmayan
• Hiperventilasyon sendromu
• Alerjik bronkopulmoner aspergilloz (ABPA), Aspergillus fumigatus mantarına karşı alerjik aşırı duyarlılığın neden olduğu, akciğerlerin hava yollarını etkileyen bir hastalıktır.

Gastrointestinal rahatsızlıklar

• Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH)
• Eozinofilik özofajit (EÖ)

Psikiyatrik bozukluklar

• Depresyon
• Anksiyete bozuklukları
• Panik bozukluk

Uyku bozuklukları

• Obstrüktif uyku apnesi

Cilt hastalıkları

• Atopik dermatit (AD): bir egzama türüdür

Bunlar, astımlı bir kişinin de sahip olabileceği daha yaygın sorunlardan bazılarıdır.

Epidemiyoloji

Tıpta epidemiyoloji, hastalıklara ve tıbbi durumlara neyin neden olduğunu, ne sıklıkla meydana geldiklerini, nerede meydana geldiklerini ve kimlerin başına geldiklerini inceleyen bir bilim dalıdır.

Gelişmiş ülkelerde gelişmekte olan ülkelere göre daha yaygındır. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada, fakir ülkeler olmamalarına rağmen dünyadaki en yüksek astım oranlarından bazılarına sahiptir. Afrika'da Güney Afrika ülkesi, en zengin ülkelerden biri olmasına rağmen tüm kıtada en yüksek astım oranına sahiptir.

Astımdan ölen insanların %80'inden fazlası genellikle düşük ve orta gelirli ülkelerdendir, ancak her zaman değil, Güney Afrika dünyanın en zengin ülkelerinden biri olmasına rağmen dünyadaki en yüksek dördüncü ölüm oranına sahiptir. Amerika Birleşik Devletleri'nde ölüm oranları kadınlarda, yetişkinlerde ve Afrika kökenli insanlarda daha yüksektir.

2011 yılı itibariyle dünya genelinde 235-300 milyon kişi astımdan etkilenmekte ve yılda yaklaşık 250.000 kişi hastalık nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Oranlar ülkeler arasında değişmekte olup, prevalanslar %1 ila 18 arasındadır.

Her yıl rapor edilen astım vakalarının miktarı 1960'lar ile 2008 arasında çok daha fazla artmıştır Astım oranları 1990'ların ortalarından bu yana gelişmiş dünyada durağanlaşmıştır ve son zamanlarda özellikle gelişmekte olan ülkelerde artış göstermiştir. Astım, Amerika Birleşik Devletleri nüfusunun yaklaşık %7'sini ve Birleşik Krallık'taki insanların %5'ini etkilemektedir. Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda'da bu oran %14-15 civarındadır.

Amerika Birleşik Devletleri'nde 2011 yılında yaşa, cinsiyete ve ırka göre astım oranları. (CDC)


Bu harita 2003 yılında her ülkede kaç astım vakası olduğunu göstermektedir. Nüfus yüzdesi      >10.1 7. 6-10.0 5. 1-7.5 2. 5-5.0 0-2.5 veri yok: bu alanlar için yeterli bilgi yoktu .